Het leek een technische paneldiscussie te worden over clausules, rechten en Europese richtlijnen, maar ‘Contracts Under Pressure’ bleek allesbehalve droog. Tijdens deze BMIM Special deelden Hans Everling, Nainita Desai en Marc du Moulin hun ervaringen en inzichten over contracten, royalty’s, en de groeiende druk op componisten. Want wat gebeurt er als wetgeving botst met de praktijk?
EU-regels versus Amerikaanse realiteit
Marc du Moulin, namens ECSA (European Composer and Songwriter Alliance), schetste de stand van zaken: de Europese richtlijn auteursrecht biedt duidelijke bescherming voor componisten, zoals het recht op transparantie en proportionele vergoeding. Toch worden deze rechten in de praktijk regelmatig uitgehold; vooral onder druk van Amerikaanse partijen.
De sluipende erosie van rechten
Componist Nainita Desai sprak openhartig over haar ervaringen: ‘Toen ik begon, hield ik zelf altijd 100% van mijn rechten. Dat was normaal. Nu is het standaard dat de omroep of het productiehuis 50% van het uitgeversaandeel opeist.’ Ze benoemde het ‘sluipend verlies’ van rechten, ook bij grote spelers als Netflix en Discovery.
De stille strijd van jonge makers
Moderator Jesper Hansen stelde een pijnlijke vraag aan het publiek: ‘Wie van jullie sluit altijd een contract af voor een opdracht?’ Slechts een handvol handen ging omhoog. En dat is precies het probleem: jonge componisten, vaak zonder vertegenwoordiging, staan onderaan de onderhandelingstafel en tekenen contracten die hun rechten structureel ondermijnen.
Hans Everling (SOB Audio Imaging, BCMM) benadrukte daarom het belang van collectieve modellen en voorbeeldcontracten: ‘Je hoeft het wiel niet telkens opnieuw uit te vinden. Als vereniging bieden we formats en advies; je staat er niet alleen voor.’
De boodschap: wees geïnformeerd, wees niet naïef
Wat kunnen componisten zelf doen? Volgens het panel vooral: onderwijs, bewustwording en samenwerking. Want kennis is macht, ook in contractonderhandelingen. En zoals Du Moulin afsluit: ‘Als jij als Europese maker werkt aan een Europese productie, zou je niet onder Amerikaans recht moeten vallen. Punt.’
Tekst door Meike Jentjens
Foto’s door Birgit Bijl